تدابیر میانسالان و پیران از دیدگاه طب سنتی

تدبیر میانسالان

 

۱- مزاج سن افراد میانسال سرد و خشک است و تمام تدابیر و غذاهای آن ها باید گرم و تر باشد. (البته در نظر گرفتن برآیند مزاج مولودی و شغل و محل سکونت و   عادت ها نیز لازم است.)

۲- از فصد و حجامت و زالو دوری کنند زیرا در این سن تولید خون به سبب ضعف حرارت غریزی کم می باشد.

۳- بهترین تنقیه ها برای میانسالان اسهال است اما در حد اعتدال.

۴- بهترین تدبیر در سن میانسالی، خواب و استحمام و مصرف نوشیدنی های سازگار و غذاهای مناسب مزاج است.

۵- اختلال در دفع روده ای و کلیوی در میانسالی زیان آور است، بنابراین پیشگیری از یبوست و کمک به دفع ادرار حتی با استفاده مدرات لازم است.

۶- پیاده روی و مالش و دلک (ماساژ) معتدل با روغن های مناسب مفید است.

 

تدبیر پیران

 

۱- مزاج افراد پیر مختلف می باشد به طوری که اعضای اصلی ایشان سرد و خشک است ولی رطوبات بلغمی در داخل اعضای آنها انباشته می شود. پس لازم است به

علائم بیمار توجه شود. اگر علائم بر سردی و خشکی دلالت کنند. باید غذا و بقیه تدابیر گرم و خشک باشد، ولی اگر سرد و تر بود باید تدابیر گرم و خشک به کار رود.

۲- بدن آنها را هر روز با روغن بنفشه بادام و بابونه چرب کنند.

۳- غذای ایشان باید کم حجم ولی از نظر کیفیت بالا باشد. به طور کلی کاهش حجم غذا و افزایش دفعات غذا و اجتناب از غذاهای سودازا و بلغم زا توصیه می گردد.

غذاهایی مانند آبگوشت، شوربا، حلیم گندم، شیر و عسل، زرده تخم نیم برشت و آب گوشت و گوشت جوجه خروس و نان خوب پخته با میزان نمک متوسط مفید است.

۴- از سبزی ها، کاهو با ادویه های گرم که مصلح آن است میل کنند. برگ چغندر و کرفس و تره، و از میوه ها انجیر تازه و خشک و انگور و مویز با مغز گردو و بادام برای افراد پیر مناسب است.

۵- از خون گیری پرهیز کنند مگر در ضرورت شدید.

۶- از چیزهای ترش خصوصاً سرکه اجتناب کنند.

۷- آشامیدن شیر مفید است به شرط آنکه بعد از آشامیدن شیر در ناحیه کبد و شکم احساس تمدد و نفخ نکنند. موافق ترین شیرها، شیر بز است.

۸- شیر پخته برای ایشان بهتر از شیر خام است و بهترین شیوه طبخ آن، این است که سه قسمت شیر را با یک قسمت آب مخلوط کرده، با آتش ملایم بجوشانند تا یک

چهارم آن بخار شود، سپس با مقداری نبات و یا عسل شیرین کنند و آرام بنوشند. اگر در حین پختن شیر، مقداری زنجبیل برای کم کردن نفخ در آن بیندازند بهتر است.

۹- از گرسنه خوابیدن پرهیز کنند، زیرا گرسنه به خواب رفتن سبب از بین رفتن قوت می شود.

۱۰- یبوست یکی از مشکلات این سنین می باشد و لازم است با غذاهایی مانند خورش مرغ با کلم و چغندر، و سوپ جو درمان شود، و اگر با این تدابیر برطرف نشد از

انجیر خشک جوشانده در ماالعسل و مسهل های خفیف استفاده شود. خوردن انجیر تازه در فصل آن و انجیر خیسانده در زمستان، از بهترین چیزها برای نرم کردن شکم است.

۱۱- مالش و دلک معتدل برای پیران مناسب است و سبب تقویت آنها می شود. به طور کلی ماساژ، ورزش، روغن مالی مناسب و حمام معتدل برای این گروه مناسب است.

 

 

منبع: مروری بر کلیات طب سنتی ایران
(دکتر محسن ناصری- دکتر حسین رضایی زاده- دکتر رسول چوپانی- دکتر مجید انوشیروانی)