مزایا و معایب تولید عسل شان
مقداری از طعم، رنگ و بوی مخصوص عسل مایع در جریان استخراج، تصفیه و بسته بندی آن توسط حرارت تغییر می نماید. ولی در شانهای عسل این خصوصیات محفوظ باقی می ماند.
به همین دلیل اغلب مصرف کنندگان ترجیح می دهند عسل را که به طور طبیعی در شان وجود دارد مصرف نمایند.
عرضه عسل شان این اطمینان را به مصرف کننده نیز می دهد که عسل مصرفی خالص و بدون اختلاط با شربت یا مواد دیگری می باشد. از طرف دیگر برای تولید کننده نیز راحت تر خواهد بود که محصول خود را به صورت عسل شان، مستقیماً و بدون این که به کارخانه تصفیه و بسته بندی عسل بفرستد به مصرف کننده یا فروشگاه های مختلف عرضه نماید.
علاوه بر این قیمت عسل شان به مراتب بیشتر از عسل مایع بوده و لذا برای تولیدکننده مقرون به صرفه تر است. از طرف دیگر تولید و عرضه عسل شان مشکلات و معایبی را دربردارد که باعث کاهش تولید آن شده است. تولیدکننده ای که بخواهد عسل شان را به صور مختلفی تولید و عرضه نماید باید متحمل زحمات و مخارج
عدیده ای شود و وسایل و امکانات بخصوصی را نیاز دارد.
برای کشورهایی که قادر به تولید موم زنبورعسل خالص به اندازه نیاز خود نیستند و مجبورند به واردات متکی باشند این روش تولید و عرضه عسل در اکثر موارد مقرون به صرفه نیست. یافتن مناطقی که دارای گلهای شهدزای فراوان با رنگ عسل روشن و یک دست باشد و تمایل به شکرک زدن نداشته باشد مشکل است.
کنترل تولید بچه کندو در این سیستم تولید، به دلیل جمعیت زیاد کلنی و کمبود فضا، نیز دشوارتر می باشد. همچنین احتمال شکسته شدن عسل شان در طول حمل و نقل و عرضه به بازار و در جریان جابه جایی در فروشگاه ها زیاد است که باعث چکه کردن عسل و چسبناک شدن اطراف آن می شود. به همین دلیل فروشگاه ها تمایل زیادی به فروش این گونه عسل ندارند.
در صورتی که شان ها کاملاً از عسل پر و در پوشیده نشوند کیفیت بازاریابی عسل شان را پایین می آرود.
همچنین اگر عسل در شان شکرک بزند تقریباً برای مصرف کننده غیرقابل مصرف می باشد و این امر اثر سویی در بازاریابی عسل شان خواهد داشت.
با توجه به این که اکثر انواع عسل پس از مدتی که در انبار، فروشگاه یا منازل باقی بمانند شکرک زده و یا متبلور می شوند نمی توان عسل شان را برای مدت طولانی نگهداری نمود لذا باید آن را به عنوان محصول یک فصل تولید و زود به فروش رسانید.
ضمناً باید توجه داشت که عسل موجود در سلول های سرپوشیده شان (عسل شان) همیشه دلیل بر رسیده بودن عسل نیست. در بعضی از مناطق که رطوبت هوا دائماً بالاست زنبورها قادر به تقلیل دادن رطوبت عسل به حد کافی نبوده و لذا مجبورند سلول های شان را که حاوی عسل کاملاً رسیده نیست ببندند. بدیهی است این نوع عسل ها زودتر تخمیر و ترش می شوند.
اکثر مشکلات فوق را می توان با روش های مناسب تولید، بسته بندی و بازاریابی مرتفع نمود.
منبع: کتاب پرورش زنبور عسل( رحیم عبادی- علی اصغر احمدی)