موم زنبور عسل
از زمان͏های قبل از تاریخ، موم زنبور عسل مورد استفاده انسان بوده است. مصری͏ های قدیم در ۴۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، زنبور عسل را نگهداری کرده و موم آن را برای ساختن قالب، برای نوشتن و همچنین برای مومیائی کردن و محفوظ کردن اجساد مرده͏ هایشان بکار می͏ برده͏ اند.
رومیان قدیم از موم زنبورعسل در کوزه͏ گیری، رنگرزی و نساجی استفاده می͏ کرده͏ اند. انواع عروسک͏ های مومی از معابد یونانی ها و رومیان قدیم یافت شده است. کاربرد موم زنبور عسل برای تامین روشنائی از زمان͏های بسیار قدیم خصوصاً در مصر بسیار رایج بوده است. (Crane, 1983)
برای اولین بار شمع توسط یونانی ها با بکارگیری نخ کتانی و موم زنبور عسل ساخته شد و برای تولید و تامین روشنایی از آن استفاده گردید. در قرون وسطی موم زنبور عسل کالای بسیار باارزشی بوده به طوری که مجسمه͏ های مومی در کلیساها برای دفع بدی͏ ها و دورکردن شیطان نگهداری می͏ شدند زیرا عقیده بر این بود که اگر مجسمه مومی کسی آسیب ببیند آن شخص نیز آسیب خواهد دید.
در قرن هفدهم کفپوش͏ های چوبی قصرهای فرانسه را بوسیله موم زنبور عسل صیقل داده و واکس می͏ زدند. در دوران رنسانس در ایتالیا از موم زنبور عسل برای قالب͏ سازی و کشیدن تمثال به مقدار زیادی استفاده می͏ شده است. موم زنبور عسل در ساختن مرکب برای چاپ و نوشتن، از قدیم بسیار رایج بوده و هست.
کاربرد موم زنبور عسل آنقدر فراوان گردید که کم͏ کم تولیدات آن نتوانست جوابگوی نیاز صنایع مختلف باشد به طوری که امروزه کمتر صنعتی است که از موم به نحوی استفاده نکند. لازم به تذکر است که چون تولید موم زنبور عسل بسیار گران می͏ باشد و از طرف دیگر منابع دیگری مانند موم͏ های گیاهی، حیوانی و مصنوعی برای تولید سایر انواع موم وجود دارد امروزه در صنعت بیشتر از موم͏ هائی غیر از موم زنبور عسل استفاده می͏ شود.
ولی آنچه که حائز اهمیت است اینست که یکی از راه͏ های عمده استفاده از موم زنبور عسل در صنعت زنبورداری است و هیچ نوع مومی کیفیت و مرغوبیت موم خالص زنبور عسل را برای این صنعت ندارد.
منبع: کتاب پرورش زنبورعسل ( رحیم عبادی- علی اصغر احمدی)