نمک طعام
نمک طعام یکی از مواد مرکب کننده عمده بدن است.
امروزه دو نوع نمک در دسترس مردم است:
۱- نمک موجود در بازار (کلرور سدیم)
۲- نمکی که از گذشته دور، نمک طعام خوانده شده و در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما جایگاه ویژه ای داشته است.
از نمک در طول تاریخ، همواره به نیکی یاد شده است و اگر امروزه بحث های ضد و نقیض در مورد نمک گفته می شود، به همان نمک موجود در بازار ارتباط دارد. براساس نتایج یک پروژه تحقیقاتی که بر روی برخی نمک ها در دانشگاه تهران انجام گرفته است، چنین نتیجه گیری می شود که به خاطر یکسری تغییرات ناشی از دستکاری در ماهیت نمک، تاثیرات مثبت آن کاملاً منفی گشته و زیان آور می شود. به عنوان مثال، همان گونه که می دانیم نمک در طول تاریخ، عامل افت فشار بوده است، اما امروزه پس از اینکه نمک به نام تصفیه داخل کارخانه نمک شده است، فشار خون را بالا می برد که علت اصلی آن، خارج کردن برخی عناصر بسیار مهم و کلیدی در نمک است که برخی موارد آن در کتاب ” بیماری های قلب و عروق ” بران والد، کتاب تخصصی رشته قلب و عروق چنین آمده است:
” وجود مقادیر کافی منیزیم، کلسیم و پتاسیم در غذای مصرفی، عامل کاهش فشار خون به مقدار ۴٫۶ میلی متر جیوه در افراد فشارخونی و مقدار ۲٫۵ میلی متر جیوه در انسان های عادی است.”
و مهم ترین این عناصر منیزیم است که مقدار آن در غذای مصرفی روزانه به حدی کم است که قابل ذکر نیست اما در نمک طعام به وفور یافت می شود.
رسول خدا (ص) در جایی می فرمایند: ” مَثَل من به اصحابم، مانند مَثَل نمک به غذا است. همان طوری که امت من جز به واسطه من، اصلاح نمی شوند، غذا نیز بدون نمک اصلاح نمی پذیرد.”
از دیدگاه رسول خدا(ص)، نمک اصلاح کننده غذا است و اگر در غذا ریخته نشود، آن غذا صالح نشده و فاسد است.
حضرت در حدیث دیگری می فرمایند:
” هرکس پیش و پس از غذا، نمک بخورد، خداوند سیصد و سی نوع بلا را که کمترینش جذام است، از او بر می دارد.”
طبیعت نمک در درجه دوم گرم و سوم خشک است و عدم مصرف آن، سردی و تری را به بدن به ویژه مغز، حاکم می کند و به دنبال آن علاوه بر بسیاری از بیماری های جسمی ناشی از غلبه سردی و تری به بدن، بیماری های روانی چون افسردگی و بی انگیزگی نیز به فرد عارض می گردد.
طبق آمار، در جوامعی که مصرف نمک در آنها خیلی کم است، مانند ژاپن، با وجود برخورداری از سطح رفاهی مناسب، آمار خودکشی بالاست.
نمک از نظر طب سنتی، برطرف کننده بلغم، سودا و صفرا، خشک کننده و دفع کننده رطوبت لزج و باز کننده انسداد، اصلاح کننده غذای سرد و نیکو کننده طعم غذا وسبزی ها و گوشت است و باعث شفافیت پوست صورت شده و اشتهاآور می باشد.
در تحقیقی که در دانشگاه تهران انجام شد، معلوم شد که نمک تصفیه نشده و دستکاری نشده، یعنی نمک دریا (نمک دریاچه ارومیه)، حاوی بیشتر ریز مغذی های لازم بدن از جمله روی، ید، کلسیم، منیزیم و پتاسیم است. متاسفانه امروزه نمک موجود در طبیعت را به اسم تصفیه، به ترکیب کلرور سدیم تبدیل کرده و به آن ید اضافه می کنند و در واقع عناصر ارزشمند کلسیم، منیزیم و پتاسیم و روی را از آن جدا می کنند که قطعاً چنین ترکیبی جای نمک طعام را نمی گیرد، و حتی مصرف آن می تواند آسیب رسان نیز باشد، به ویژه که منیزیم آن را نیز به صفر تقلیل می دهند و دو عنصر پتاسیم و منیزیم از عناصر اصلی هستند که بدن به آنها احتیاج بسیاری دارد.
در یک نگاه کلی می توان دریافت که عدم مصرف نمک طعام به اندازه کافی، می تواند منجر به بیماری هایی همچون آسم، برخی سردردهای میگرنی، مشکلات عصبی- ماهیچه ای، رعشه و سرگیجه، اختلال در رشد، تیک های عصبی و …. می شود.
از نمک طعام می توان برای ضدعفونی کردن سبزی، کاهو و میوه ها نیز استفاده کرد.
منبع: بهداشت تغذیه از دیدگاه حکمای پزشکی ایرانی- دکتر حسین روازاده