تشخیص عسل طبیعی
برخی روشهای تشخیص عسل طبیعی در واقع باورهای اشتباهی می باشد که در میان برخی از افراد جامعه جا افتاده است. در زیر به تعدادی از این روش‌ها اشاره خواهد شد.
۱- حل کردن در آب
در این روش کمی عسل را در آب می‌ریزند، اگر سریع حل شود نشانه تقلبی بودن آن می باشد و اگر به آسانی در آب حل نشود و طول بکشد نشانه طبیعی بودن آن است. باید در نظر گرفت غلظت عسل ها با توجه به رطوبت آنها با یکدیگر فرق می‌کند. به عنوان نمونه عسل جنگلی یا بهارنارنج کاملاً روان و شل هستند که به خصوصیات فیزیکی عسل برمی‌گردد. این روش تست برای بعضی عسل‌ها می‌تواند افراد را به اشتباه بیندازد به طور مثال اگر عسل مرکبات با این روش آزمایش شود، تقلبی در نظرگرفته می‌شود در حالی که این عسل‌ها کاملا ً طبیعی و خالص هستند.
۲- رنگ عسل
یکی دیگر از باورهای غلط در شناسایی عسل خوب و با کیفیت توجه به رنگ عسل است. نوع خاک منطقه، شهد مورد استفاده زنبور و بسیاری از عوامل متغیر دیگر در رنگ عسل تاثیر گذار می باشد با این حال برخی افراد معتقدند عسل‌های سیاه و قرمز رنگ کیفیت بیشتری دارند که کاملاً اشتباه است به طور مثال عسل یونجه دارای رنگ روشن و کیفیت بالایی است و رنگ روشن آن دلیلی بر کیفیت پایین یا تقلبی بودن آن نیست. متأسفانه براساس این باور نادرست برخی شرکت‌ها یا فروشنده‌ها عسل خود را حرارت داده و یا رنگ خوراکی به آن اضافه می‌کنند تا تیره‌تر شود.
۳- استفاده از کبریت
یکی از باورهای نادرست تشخیص عسل طبیعی استفاده از کبریت یا شمع می باشد. در این میان دو عقیده وجود دارد برخی معتقدند اگر عسل سوخت، تقلبی است و برخی می‌گویند اگر عسل بسوزد، طبیعی می باشد. با توجه به خصوصیات فیزیکی متفاوت هر نوع عسل این روش به هیچ عنوان در تست کیفیت عسل صحیح نمی‌باشد.
۴- غلظت عسل
بعضی از افراد غلظت عسل را معیار اصل بودن و کیفیت آن قرار می‌دهند به گونه‌ای که عسل غلیظ را طبیعی و عسل روان را بی‌کیفیت می‌دانند، در صورتی که غلظت عسل برپایه‌ی برخی عوامل مانند منطقه‌ی برداشت عسل متغیر است. به طور مثال عسل‌های شمال کشور معمولاً روان هستند و از رطوبت بالایی برخوردار هستند.
۵- عطر و بوی عسل
در این روش با افزودن اسانس و شیوه های دیگر، عسل عطر قابل توجهی پیدا می‌کند و در نتیجه برخی از افراد آن را به عنوان عسل خوب و باکیفیت می‌پذیرند. اما هر نوع عسل با دیگری متفاوت می باشد و عسل‌هایی با کیفیت بالا وجود دارند که عطر کمی می‌دهند.
۶- استفاده از زرده تخم مرغ
یکی از عجیب ترین روشهای تشخیص عسل، استفاده از زرده تخم مرغ است. در این روش عسل و زرده تخم مرغ خام را با هم مخلوط می‌کنند اگر پس از چند دقیقه شبیه زرده تخم مرغ پخته شد، طبیعی و در غیر این صورت تقلبی است! این روش هم کاملاً بی پایه و اساس و اشتباه می باشد.
۷- ریختن عسل روی ناخن
بر طبق این روش باید چند قطره عسل روی ناخن بریزید، اگر عسل بر روی ناخن باقی ماند طبیعی و اصل می باشد و اگر پخش شد تقلبی است! باید گفت با توجه به غلظت متفاوت عسل‌ها با یکدیگر این روش نیز مردود می باشد.
عسل طبیعی چیست
زنبور پس از تغذیه از گیاهان مختلف، شهد گل‌ها را فرآوری و تغلیظ کرده و در کندو ذخیره می‌کند که به آن عسل طبیعی می‌گوییم. اگر زنبور از قند سفید، شکر و یا انواع آب میوه به جای شهد گل تغذیه کرده باشد محصول دیگر عسل طبیعی نیست.
در تعریف عسل طبیعی باید هر دو عامل فعالیت زنبور و طبیعی بودن منبع شهد را در نظر گرفت.
نکته بسیار مهم : عسل طبیعی با عسل ارگانیک فرق دارد. عسل طبیعی می‌تواند ارگانیک باشد یا نباشد.
انواع عسل تقلبی (غیرطبیعی)
به طور کلی ۳ روش برای ایجاد عسل تقلبی وجود دارد.
- عسل تغذیه‌ای
- عسل مخلوط
- عسل کاملاً تقلبی
در روش اول برای تغذیه زنبورها علاوه بر شهد گل و گیاه از مواد مصنوعی مثل قند و شکر و شیره خرما و حتی شیرین کننده‌های صنعتی مانند ساخارین استفاده می‌شود. این شیوه یک روش غیر مستقیم در تولید عسل غیر طبیعی می باشد. این روش می‌تواند به عنوان تغذیه زنبورداران در فصل سرما در نظر گرفته شود.
در روش دوم برای افزایش حجم عسل، آن را مستقیماً با مواد گلوکزی (شربت قند و شکر) و یا شیره میوه‌ها مخلوط می‌کنند و به عنوان عسل خالص می‌فروشند. در این روش به علت ورود مواد خارجی و به ویژه ترکیبات دارای آب احتمال تخمیر و ترش شدن عسل وجود دارد لذا کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در روش سوم اصلا زنبور وجود ندارد و عسل کاملاً مصنوعی تولید می‌گردد که حاصل تغلیظ شیره برخی میوه‌ها مانند خرما، توت و حتی ملاس چغندر و یا حرارت دادن شربت قند و مواد نشاسته‌ای برای قوام آن می باشد. در بعضی موارد برای ایجاد طعم و بوی عسل از برخی اسانس‌های شبیه عسل استفاده می‌شود.
بر این اساس می‌توان گفت خرید عسل از فروشنده و زنبوردار متعهد و همچنین آزمایش عسل توسط آزمایشگاه‌های معتبر می‌تواند از مطمین‌ترین راه‌های تشخیص و خرید عسل طبیعی باشد.
آزمایش عسل علاوه بر اینکه می‌تواند طبیعی بودن یا نبودن عسل را نشان دهد، می‌تواند میزان کیفیت عسل، که به شاخص‌هایی مثل رطوب، میزان ساکارز و… وابسته است را نیز مشخص کند.
شکرک زدن عسل
تمامی عسل‌های طبیعی، پس از مدتی شکرک می‌زنند اما زمان شکرک زدن آنها بسته به نوع گیاهی که زنبور از شهد آن تغذیه کرده است می‌تواند از دو هفته تا دو سال متفاوت باشد. البته ممکن است زنبوردار از قبل عسل را حرارت داده باشد که در این حالت ممکن است عسل هرگز شکرک نزند و یا شکرک زدن آن به تعویق بیفتد. اما با این کار برخی از خواص عسل نیز از بین خواهد رفت.
نکته بسیارمهم : با توجه به اینکه عسل تغذیه‌ای (تغذیه زنبور با شکر) نیز شکرک می‌زند بنابراین شکرک زدن نمی‌تواند معیار مناسبی برای تشخیص عسل طبیعی باشد.
