تغذیه زنبورها به وسیله مواد پروتئینی

پروتئین بیشتر از عوامل محدودکننده غذایی است که این اصل در مورد رنبور عسل نیز صادق است. دانه گرده تمامی احتیاجات کلنی زنبور عسل را از لحاظ پروتئین تامین می کند. برای رشد بدن نقش اساسی دارد و برای ترمیم بافت ها و سایر اعمال بدن لازم است و برای زنبور عسل بالغ تامین انرژی نمی کند.

در فعالیت های یک کلنی عادی، دانه های گرده دو عمل را انجام می دهند:

 

۱- کارگران آن ها را به عنوان منابع پروتئین، ویتامین، چربی و مواد معدنی مصرف می کنند تا غده های تامین ژل رویال یا شاه انگبین (غذای نوزادان) به طور عادی رشد کنند. این ماده برای تغذیه لاروهای جوان و ملکه به کار می رود.

 

۲- گرده به عنوان منبع پروتئینی به طور مستقیم برای تغذیه لاروهای مسن تر و زنبوران نر مصرف می شود. دانه گرده دارای ۲۰% چربی است که مهم ترین آن استرول است . استرول برای ساخت کلسترول در بدن ضروری است. همچنین گرده دارای مقداری نشاسته، قند و مواد معدنی است.

 

زنبوران کارگر حدود دو ساعت پس از خروج از سلول های خود شروع به مصرف گرده می کنند. در پنج روزگی مصرف گرده به حداکثر می رسد و در ده روزگی به صفر می رسد. این عمل با دوره پرستاری زنبوران کارگر مطابقت دارد. اگر قرار باشد مدت بیشتری  پرستاری ادامه یابد تغذیه گرده نیز ادامه می یابد.

موقعی که کارگران موم ترشح می کنند و برای تامین نیازهای کندو ، به خارج از آن به پرواز در می آیند، غده های ترشح کننده موم و ماهیچه های پرواز خوب رشد می کنند و غده های تولید کننده غذای نوزادان تحلیل می رود.

مقدار پروتئین خام در دانه گرده بین ۸ تا ۴۰ و متوسط ۲۳ درصد است و دارای اسیدهای آمینه اصلی برای تغذیه نوزادان زنبور عسل می باشد. در جیره غذایی زنبور عسل مقدار کل پروتئین باید ۲۳ تا ۳۰ درصد باشد که کمتر از این باعث توقف رشد نوزادان می گردد.

اگرچه دانه های گرده به صورت تازه مصرف می شود ولی مقدار زیادی در داخل سلول ها به طور فشرده قرار گرفته است و نوعی تخمیر اسید لاکتیک در آنها صورت می گیرد. این فرآورده تخمیر شده گاهی نان زنبور عسل نیز گفته می شود که با پروتئین تازه از نظر اهمیت غذایی تفاوت چندانی ندارد.

 

برای ارزیابی غذا، دو معیار را می توان در آزمایشات به کار برد. یکی درجه پذیرش  غذا با توزین منظم مقدار خورده شده و دیگری ارزش غذایی آن به وسیله تعداد نوزادانی که در هر کندو در فاصله زمانی مشخص دیده می شود، تعیین می شود. هرچه نوزادان پرورش یافته بیشتر باشد نشانه بیشتر بودن ارزش غذایی پروتئین است.

 

ترتیب ارزش گرده ها در چند گیاه از بیشتر به کمتر عبارتنداز: شبدر شیرین، اقاقیا، مخلوط گرده ها، افرا، بید و تمشک.

 

داشتن ذخیره گرده گل برای زنبوردار اهمیت دارد، چون می تواند در مواقع کمبود در طبیعت آن را در اختیار جمعیت هایش قرار داده و بدین وسیله نه تنها مانع توقف جریان طبیعی رشد و زندگی زنبورها گردد. بلکه آن ها را در رشد و ازدیاد تقویت نماید.

 

تهیه گرده گل با استفاده از تله های گرده، ساده ترین راه برای جمع آوری آن است و از آن در بهار و به ویژه اواخر زمستان که به طور معمول در طبیعت گرده ای وجود ندارد، بهره برداری می کنند.

 

 

منبع: کتاب پرورش زنبور عسل- دکتر یوسف جعفری آهنگری