مهمترین بیماری‌های نوزادان زنبور عسل در کندو کدام است؟
بدون شک انسان همراه با انتقال زنبور عسل به مکان‌های جدید، بیماری‌های آن را نیز منتقل کرده است. انسان هرجا که سفرکرد، عوامل بیماری‌زا، آفات و جانوران را نیز با خود منتقل نموده است. تغییر در روش زنبورداری و کوچ دادن نیز در انتقال بیماری‌ها تاثیر داشته است.
انتقال کلنی‌ها از سبدها و کندوهای بومی به درون کندوهای معمولی و به کار بردن شان‌های قابل انتقال که پی‌در‌پی مورد استفاده قرار می‌گیرند، انتشار عوامل بیماری‌زا را به نحو قابل توجهی افزایش داده‌اند. در حالیکه در کندوهای سنتی مانند کندوی سبدی آن‌هایی که بیمار بودند حذف می‌شدند و موم آنها به مصرف شمع سازی می‌رسید و بدین ترتیب به نحو موثری عامل بیماری در آنها از بین می‌رفت.
- فول برود آمریکایی
فول برود یا نوزاد گند آمریکایی یکی از بیماری‌های نوزاد زنبور عسل می‌باشد که در تمام دنیا کم و بیش پراکنده شده است. با وجود کنترل شدید و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، این بیماری بزرگترین بیماری لاروها به شمار می‌رود.
عامل بیماری باسیلی گرم مثبت به نام باسیلوس لاروا است. عامل بیماری از طریق آب و غذا وارد کندو می‌شود و زنبوران پرستار با تغذیه از این مواد غذایی سبب آلودگی لاروها می‌شوند. سن لارو در ابتلا به بیماری موثر است. لاروهایی که بیش از ۵۰ تا ۵۵ ساعت عمر دارند مستعد ابتلا به این بیماری نیستند.
- فول برود اروپائی
بیشتر در اواخر بهار، وقتی که تولید لاروها زیاد باشد، در کندوها دیده می‌شود. عامل بیماری استرپتوکوکوس پلوتن می‌باشد که میکروبی گرم مثبت است. این میکروب‌ها لاروهای کارگران ، نرها و ملکه را آلوده می‌کنند و قادر به تولید بیماری در زنبوران بالغ نیستند. عامل بیماری همراه با غذا وارد دستگاه گوارش لاروها شده و در آنجا شروع به ازدیاد می‌نمایند.
- نوزاد آهکی
بیماری نوزاد آهکی به سادگی درکندو قابل تشخیص است. لاروهای آلوده پس از اینکه کاملاً رشد کردند، تلف می‌شوند. غالباً لاروهای تلف شده شش‌گوشه حجرات را به خود می‌گیرند. سطح بدن لاروهای تلف شده از کپک نرم سفیدرنگی پوشیده می‌شود. گرده‌های آلوده به این قارچ در اوایل بهار پس از یک زمستان مرطوب درکندو دیده می‌شود. لاروهای تلف شده پس از مدتی سفت و شکننده می‌شوند و به رنگ آبی خاکستری یا سیاه در می‌آیند. بیماری در اثر ازدیاد نوعی قارچ ایجاد می‌شود.
- ادلات برود
گاهی سیستم تخمگذاری ملکه دچار ضایعاتی می‌شود که تخم‌ها و لاروهای آن در مراحل رشد از بین می‌روند. سرمای شدید زمستان درکلنی‌های ضعیف و سایر عواملی که اختلال در ارگان‌های ملکه ایجاد نماید حالت فوق را پدیدار می‌سازد. لاروهای تلف شده به رنگ خاکستری یا قهوه‌ای می‌باشند. لاروها ترد و شکننده می‌باشند و به راحتی از حجرات خارج می‌شوند. از لاروهای تلف شده بوی سرکه به مشام می‌رسد.
- سرمازدگی نوزادان
در مواردی که آزمایش‌های مختلف در مورد بیماری فول برود منفی است و تلفات لاروها در یک یا چند قالب به طور ناگهانی صورت گرفته باشد، باید به سرمازدگی مظنون شد. در حقیقت سرمازدگی را نباید با بیماری‌های عفونی اشتباه گرفت. در بیماری‌های عفونی هر چه قدر هم شدت بیماری زیاد باشد، به طور معمول لاروهای سالم بین لاروهای بیمار دیده می‌شود، در حالیکه در سرمازدگی معمولاً تلفات نوزادان ناحیه‌ای می باشد.
منبع: کتاب پرورش زنبور عسل (دکتر یوسف جعفری آهنگری)
