مهمترین بیماری‌های زنبوران بالغ در کندو کدام است؟
بدون شک انسان همراه با انتقال زنبور عسل به مکان‌های جدید، بیماری‌های آن را نیز منتقل کرده است. انسان هرجا که سفرکرد، عوامل بیماری‌زا، آفات و جانوران را نیز با خود منتقل نموده است. تغییر در روش زنبورداری و کوچ دادن نیز در انتقال بیماری‌ها تاثیر داشته است.
انتقال کلنی‌ها از سبدها و کندوهای بومی به درون کندوهای معمولی و به کار بردن شان‌های قابل انتقال که پی‌در‌پی مورد استفاده قرار می‌گیرند، انتشار عوامل بیماری‌زا را به نحو قابل توجهی افزایش داده‌اند. در حالیکه در کندوهای سنتی مانند کندوی سبدی آن‌هایی که بیمار بودند حذف می‌شدند و موم آنها به مصرف شمع سازی می‌رسید و بدین ترتیب به نحو موثری عامل بیماری در آنها از بین می‌رفت.
- نوزوما
عامل این بیماری نوعی پروتوزوآ به نام نوزوما آپیس است که در شرایط مساعد از اسپورهایی تولید می‌شود که در دیواره سلول‌های روده به صورت انگل زندگی می‌کنند. زنبوران بالغ کارگر، زنبوران نر و ملکه به این بیماری حساس هستند. عفونت زمانی صورت می‌گیرد که اسپورها بلیعده شوند، اسپورها بعد از ورود به معده و دستگاه گوارش زنبوران رشد می‌کنند.
- آکارین
عامل آن کنه‌ای است به نام آکاروپیس وودی که درون لوله تنفسی زنبورعسل زندگی می‌کنند. این کنه چرخه زندگی خود را درون تراشه‌های جلویی قفسه سینه زنبورعسل کامل می‌کند. کنه در زمانی که آلودگی شدید باشد، در کیسه‌های هوایی سر زنبور نیز دیده می‌شود. آکاروپیس به وسیله مکنده خود به داخل لوله تنفسی زنبوران بالغ، ملکه و زنبور نر نیش می‌زند و خون آنها را می‌مکد.
- کنه واروا
عامل بیماری کنه واروآ جاکوبسونی است که شکل آن برای چسبیدن به بدن زنبور تطابق کامل دارد. پنجه‌های پا به صورت بادکش درآمده تا خود را به بدن زنبور بچسباند. به علاوه موهای سطح شکمش باعث می‌شود تا زنبور نتواند آن را به آسانی از بدن خود رها کند. این انگل بین حلقه‌های شکمی زنبور در نزدیکی غدد ترشح موم مخفی شده و با نیش زدن و سوراخ کردن این قسمت از بدن زنبورعسل تغذیه می‌کند.
- شپش زنبورعسل
این حشره با نام علمی برولا کوکا در واقع از راسته‌ی شپش‌ها نبوده و به خاطر اینکه به بدن زنبورعسل می‌چسبد و در بین موهای بدن آن زندگی می‌کند به این نام نامیده می‌شود. برولا کوکا برخلاف سایر انگل‌های خارجی زنبورعسل از خون زنبور تغذیه نمی‌کند بلکه از غذای آن استفاده می‌کند. این حشره از شهد و گرده‌هایی که در دهان زنبور است و همچنین از ترشحات میزبان استفاده می‌کند و بیشتر انگل ملکه زنبورعسل است.
منبع: کتاب پرورش زنبور عسل (دکتر یوسف جعفری آهنگری)
