عسلک چیست؟
عسل براساس منشا تولید به دو دسته کلی عسل شکوفه [حاصل از شهد گیاهان] و عسلک [حاصل از شیرابه قندی گیاه] تقسیم می‌شود. عسلک برخلاف عسل منشا شهد گل نداشته، بلکه از شیرابه قندی تولید شده در قسمت‌های مختلف گیاه و ترشحات قندی حشرات که از گیاه تغذیه می‌کنند تولید می‌شود. این شیرابه‌های قندی قبل از سفت و کریستاله شدن توسط زنبورعسل جمع‌آوری، همچون عسل در داخل کندو فرآوری و تغلیظ و در نهایت در حجره‌ها ذخیره و نگه‌داری می‌شود.
تفاوت بین عسل و عسلک چیست؟
منشا عسل شهد گل است؛ به عبارت دیگر زنبور برای تولید عسل شهد تولیدی گل‌ها را جمع‌آوری می‌کند در حالی‌که برای تولید عسلک؛ شیرابه‌های قندی تولید شده بر روی قسمت‌های مختلف گیاه را جمع‌آوری می‌نماید. عسلک‌ها معمولاً رنگ تیره‌ای دارند در‌حالیکه عسل‌ها دارای طیف رنگی بسیار متنوعی از زلال و آب‌گون تا قهوه‌ای تیره هستند.
عسلک‌ها و عسل‌ها به لحاظ ترکیب قند‌ها، میزان عناصر معدنی و مواد موثر نیز با یکدیگر تفاوت دارند. عسلک‌ها طعم تندتر و شیرینی کمتری در مقایسه با عسل‌ها دارند.
آیا عسلک‌ها ارزش تغذیه‌ای و دارویی پایین‌تری از عسل دارند؟
خیر؛ گرچه در برخی منابع قدیمی عنوان شده که عسلک در مقایسه با عسل‌های شکوفه از کیفیت و ارزش دارویی پایین‌تری برخوردارند پژوهش‌های علمی جدید ثابت کرده است که عسلک‌ها دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریال بیشتری از عسل شکوفه هستند.
علاوه بر این عسلک‌ها به دلیل دارا بودن میزان بالاتری از الیگوساکاریدها خاصیت پری‌بیوتیکی بیشتری داشته و می‌توانند در سیستم گوارش انسان اثرات مفیدی داشته باشند.
به لحاظ فیزیکوشیمیایی چه تفاوتی بین عسل و عسلک وجود دارد؟
میزان قندهای تک‌قندی فروکتوز و گلوکز در عسلک‌ها کمتر است به نحوی براساس استانداردها در عسل‌ها حداقل ۶۵ درصد اما در عسلک‌ها تا ۴۵ درصد نیز مورد قبول است. هدایت الکتریکی بیشتر، چرخش نوری راست‌گرا و میزان مواد معدنی بیشتر در عسلک‌ها در تحقیقات متعدد گزارش شده است.
عسلک‌ها میزان الیگوساکاریدهای بیشتری از عسل‌های شکوفه دارند. تنوع و ترکیب قندی عسلک و عسل شکوفه نیز متفاوت است. به عنوان مثال: قند ملزیتوز در عسلک‌ها به عنوان یک شاخص کیفی شناخته می‌شود. رنگ تیره‌تر، طعم و مزه تندتر و شیرینی کمتر از دیگر ویژگی‌های عسلک‌ها است.
عسلک‌ها اثر آنتی‌بیوتیکی و آنتی‌اکسیدانی بیشتری در مقایسه با عسل‌های شکوفه دارند.
منبع: کتاب دانستنی های محصولات زنبور عسل- محمد رفاهی
